Wygaśnięcie zobowiązań wobec spółki osobowej

W związku z likwidacją spółki osobowej na rzecz wnioskodawczyni wydane zostaną wierzytelności z tytułu pożyczki udzielonej jej przez spółkę osobową obejmujące część kapitałową pożyczki, jak i naliczone odsetki. W takiej sytuacji dojdzie do skupienia w rękach wnioskodawczyni zarówno wierzytelności, jak i zobowiązań wynikających z zawartej umowy pożyczki.

Wedle NSA w świetle przepisów prawa cywilnego dojdzie do konfuzji (wygaśnięcia) zobowiązania wnioskodawczyni do zwrotu otrzymanej pożyczki oraz naliczonych odsetek. Oznacza to, że w istocie wnioskodawczyni nie otrzymała od spółki przyrostu majątku, a więc nie powstał u niej przychód podatkowy. Organ podatkowy zdaje się utożsamiać konfuzję (wygaśnięcie zobowiązania) ze zbyciem składnika majątkowego. Tymczasem w istocie konfuzja nie jest czynnością, lecz konsekwencją likwidacji spółki osobowej polegającą na tym, że w rękach tej samej osoby (skarżącego) nastąpi połączenie prawa (wierzytelności spółki wobec skarżącego) i korelatywnie sprzężonego z nim obowiązku (zobowiązania skarżącego wobec spółki). Brak stosunku zobowiązaniowego pomiędzy odrębnymi podmiotami wyklucza jakiekolwiek świadczenie, w tym świadczenie nieodpłatne. Nie ma w tym przypadku żadnego przyrostu majątku, a tym samym nie powstanie przychód podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. NSA za zasadne uznał stanowisko  wnioskodawczyni wywodzi, że konfuzja jest w istocie neutralna podatkowo na gruncie podatku dochodowego od osób fizycznych.

Jednoznaczny brzmienie przepisu art. 14 ust. 8 u.p.d.o.f. nie pozwala na objęcie opodatkowaniem odsetek od wierzytelności otrzymanych przez wspólnika od spółki wraz z wierzytelnością z tytułu pożyczki udzielonej wcześniej temu wspólnikowi przez spółkę, chyba że są to odsetki otrzymane tytułem spłaty od innej osoby, w tym i innego wspólnika.

Sentencja: oddalono skargę kasacyjną organu

Tezy orzeczenia NSA z dnia 15 września 2020 r., sygn. II FSK 1493/18

Źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/E0C1CE9AE2