Sprawozdawczość TPR – projekt nowych regulacji

Celem sprawozdawczości TPR jest pozyskanie przez administrację podatkową wybranych informacji dla potrzeb analizy ryzyka zaniżenia dochodu do opodatkowania w zakresie cen transferowych oraz innych analiz ekonomicznych lub statystycznych. Według wstępnych danych Ministerstwa Finansów na dzień 30 czerwca 2021 r. za 2019 r. złożono 16 188 informacji o cenach transferowych dla osób prawnych (dalej również jako informacja TPR-C)[3]. W związku z wejściem w życie ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2105 z późn. zm., dalej również jako ustawa Polski Ład) oraz wysoką dynamiką zmian legislacyjnych w obszarze cen transferowych na stronie Rządowego Centrum Legislacji opublikowano projekty rozporządzeń w sprawie informacji o cenach transferowych TPR, tj.:

• Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych,
• Projekt rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych.

Mając na uwadze tożsamy charakter zapisów oraz zasadniczo analogiczne rozwiązania zaprezentowane w projekcie rozporządzenia w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych (dalej również jako projekt rozporządzenia) oraz projekcie rozporządzenia w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób fizycznych, dalszej analizie poddano projekt rozporządzenia właściwego dla ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 1800 z późn. zm.).

Istotne zmiany w raportowaniu TPR

Rozwiązania zaproponowane w projekcie rozporządzenia mają na celu dostosowanie zakresu danych i informacji przekazywanych w informacji TPR do znowelizowanych regulacji zawartych w ustawie Polski Ład. Jedną ze zmian w projekcie rozporządzenia jest dodanie informacji o organie, do którego składana jest informacja o cenach transferowych. Stosownie do treści art. 11t ustawy o PDOP informację o cenach transferowych składa się do naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach podatku dochodowego, a nie jak dotychczas do szefa KAS.

Projekt rozporządzenia uwzględnia również informację o posiadaniu przez podmiot, dla którego składana jest informacja TPR, statusu mikroprzedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy, poprzez wskazanie, czy podmiot ten w ostatnim roku podatkowym spełnił warunki określone odpowiednio w art. 7 ust. 1 pkt 1 albo pkt 2 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. - Prawo przedsiębiorców (t.j. Dz. U. z 2021 r. poz. 162 z późn. zm). Wskazana regulacja ma związek ze zmianami wynikającymi z ustawy Polski Ład, zgodnie z którymi wyłączono obowiązek sporządzania analizy porównawczej lub analizy zgodności dla transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty mikroprzedsiębiorcy lub małego przedsiębiorcy.

W zakresie transakcji realizowanych przez podatników dodano także informację dotyczącą wartości transakcji podlegającej raportowaniu, która przypada na kraj siedziby lub zarządu kontrahenta, a także wskazano na obowiązek uwzględnienia informacji o rodzaju raportowanej transakcji. W związku z wejściem w życie od dnia 1 stycznia 2022 r. przepisu art. 11l ust. 2a ustawy o PDOP doprecyzowano również pojęcie wartości transakcji. Rozszerzono także zakres danych uwzględnionych w deklaracji TPR o informację o kraju lub terytorium miejsca zamieszkania, siedziby lub zarządu rzeczywistego właściciela oraz o wartości transakcji przypadającej na kraj lub terytorium rzeczywistego właściciela, w przypadku transakcji, o których mowa w art. 11o ust. 1a ustawy o PDOP.

Istotnym ułatwieniem dla podatników jest ograniczenie zakresu informacji i danych wykazywanych w informacji TPR dla transakcji kontrolowanych zawieranych przez podmioty powiązane będące mikroprzedsiębiorcą lub małym przedsiębiorcą, a także dla transakcji innych niż transakcje kontrolowane zawieranych z tzw. rajami podatkowymi (transakcje bezpośrednie) lub w których rzeczywisty właściciel kontrahenta jest rezydentem tzw. rajów podatkowych (transakcje pośrednie), objętych obowiązkiem dokumentacyjnym. Stosownie do zmian wprowadzonych przez ustawę Polski Ład dla powyższych transakcji w informacji o cenach transferowych nie wskazuje się informacji i danych dotyczących stosowanych cen transferowych i metod ich weryfikacji. Analogiczne rozwiązanie zostało przewidziane również dla transakcji finansowych oraz transakcji o niskiej wartości dodanej objętych mechanizmem bezpiecznej przystani (safe harbour). W związku z rozszerzeniem katalogu transakcji kontrolowanych zwolnionych z obowiązku sporządzenia lokalnej dokumentacji cen transferowych dostosowano również zakres informacji i danych wykazywanych w informacji o cenach transferowych dla transakcji wskazanych w art. 11n pkt 1a, 2 lub 10-12 ustawy o PDOP.

W ramach nowych regulacji z zakresu cen transferowych zaproponowano również dodanie dodatkowych informacji w zakresie przeprowadzonych korekt porównywalności (tj. czy korekta porównywalności zmieniła wynik o mniej lub więcej niż 30%), celem oceny istotności korekt porównywalności dokonywanych przez podmioty. Pewnym jest, że praktyczne dokonanie ustaleń w zakresie stopnia zmiany wyniku analizy cen transferowych w następstwie dokonania korekty porównywalności może przysporzyć podatnikom istotnych trudności. 

Problematyczny wskaźnik finansowy

Projekt rozporządzenia wprowadza również nowy obowiązek sprawozdawczy związany z dodaniem wskaźnika finansowego pozwalającego na uzyskanie informacji o udziale kosztów działalności operacyjnej z podmiotami powiązanymi w kosztach działalności operacyjnej podmiotu. W projekcie rozporządzenia wskazano formuły pozwalające na skalkulowanie przedmiotowego wskaźnika, obejmujące takie pozycje jak: koszty działalności operacyjnej z podmiotami powiązanymi, koszty sprzedanych produktów, towarów i materiałów z podmiotami powiązanymi czy koszty sprzedaży z podmiotami powiązanymi oraz koszty ogólnego zarządu z podmiotami powiązanymi. Należy zwrócić uwagę, że stosownie do treści ustawy o rachunkowości żadna z powyższych pozycji kosztów nie stanowi obligatoryjnego elementu rachunku zysków i strat. Co istotne, żaden wskaźnik wyliczony w oparciu o dane zawarte w sprawozdaniu finansowym nie będzie również odzwierciedlał faktycznego zaangażowania części podatników we współpracę z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o PDOP mając na uwadze odmienną definicję odmienną definicję podmiotów powiązanych w ustawach o podatkach dochodowych oraz w ustawie o rachunkowości.

Oświadczenie w ramach informacji TPR

Projekt rozporządzenia uzupełnia także informację TPR o oświadczenie podatnika, że lokalna dokumentacja cen transferowych została sporządzona zgodnie ze stanem rzeczywistym, a ceny transferowe objęte tą dokumentacją są ustalane z zachowaniem zasady ceny rynkowej. Przedmiotowa regulacja związana jest z likwidacja oświadczenia o sporządzeniu dokumentacji cen transferowych jako odrębnego dokumentu i przeniesieniu go, w zmienionej treści, do informacji o cenach transferowych. Zrezygnowano również z potwierdzania, że została sporządzona  dokumentacja cen transferowych.

Należy wskazać, że treść oświadczenia wskazanego w projekcie rozporządzenia nie jest tożsama z treścią oświadczenia zawartego w art. 11t ust. 2 pkt 7 ustawy o PDOP, zgodnie z którym podmiot oświadcza, że ceny transferowe objęte dokumentacją są ustalane na warunkach, które ustaliłyby między sobą podmioty niepowiązane.

Przepisy przejściowe

Projekt rozporządzenia będzie stosowany do informacji TPR składanych za rok podatkowy rozpoczynający się po dniu 31 grudnia 2021 r. Jednocześnie w ramach projektu zawarto także przepisy regulujące zakres informacji TPR składanych za rok podatkowy, który rozpoczął się po dniu 31 grudnia 2020 r., a najpóźniej w dniu 31 grudnia 2021 r. Wskazane informacje TPR składane są na podstawie przepisów rozporządzeń Ministra Finansów z dnia 21 grudnia 2018 r. w sprawie informacji o cenach transferowych w zakresie podatku dochodowego od osób prawnych, obowiązujących przed dniem wejścia w życie niniejszego projektu rozporządzenia.

Trzeba podkreślić, że stosownie do treści § 6 projektu rozporządzenia, w przypadku transakcji kontrolowanych spełniających kryteria safe harbour oraz transakcji, względem których lokalna dokumentacja cen transferowych może nie zawierać analizy porównawczej lub analizy zgodności (por. przepisy przejściowe ustawy Polski Ład) – również informacja TPR składana dla tych transakcji za wskazany okres nie będzie musiała zawierać danych dotyczących analizy porównawczej lub analizy zgodności. Stosownie do informacji zawartych w uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wzór dokumentu elektronicznego dla informacji TPR zostanie odpowiednio zaktualizowany oraz zamieszczony w Biuletynie Informacji Publicznej.

Podsumowanie

Informacja TPR jest wykorzystywana przez organy podatkowe do oceny wyników finansowych uzyskiwanych przez poszczególnych podatników, jak i również do weryfikacji rentowności pojedynczych transakcji realizowanych z podmiotami powiązanymi. Raportowanie cen transferowych umożliwia więc administracji skarbowej stworzenie odpowiednich mechanizmów zapobiegającym transferowaniu dochodów pomiędzy podmiotami powiązanymi, a także na efektywne typowanie podmiotów do kontroli.

Projekt rozporządzenia do 6 maja br. był przedmiotem konsultacji publicznych, będących formą dialogu Ministerstwa Finansów z podmiotami działającymi na rynku. Celem konsultacji jest zebranie uwag do projektu rozporządzenia od podmiotów spoza sektora organów i instytucji państwowych. Jak pokazuje doświadczenie ostatnich lat, dobrze przeprowadzone konsultacje przynoszą szereg korzyści zarówno po stronie ustawodawcy, jak i podatników. Pozostajemy więc w oczekiwaniu na stanowisko Ministerstwa Finansów w zakresie implementacji proponowanych rozwiązań na grunt projektowanych regulacji.