Rekompensata wypłacana ławnikowi

Należności wypłacane ławnikowi jako rekompensata za czas wykonywania czynności w sądzie, które wypłacane są ławnikowi w myśl art. 172 § 3 P.u.s.p., należy uznać za przychody określone w art. 13 pkt 5 u.p.d.o.f. W zakresie art. 172 P.u.s.p., zmianie uległy jedynie zasady rekompensowania, tj. podwyższenie wysokości rekompensat oraz przyznanie dodatkowo ryczałtu na pokrycie kosztów dojazdu do sądu w celu udziału w rozprawie. Skoro więc, w przepisach art. 172 § 3 i § 4 P.u.s.p. ujednolicono świadczenia przysługujące ławnikom sądowym za czas wykonywania czynności w sądzie (rekompensata pieniężna) i jednocześnie w sposób jednoznaczny oddzielono to świadczenie od diety należnej dodatkowo ławnikom zamieszkałym poza siedzibą sądu (art. 173), to trudno na gruncie prawa podatkowego doszukiwać się innego charakteru tych świadczeń. Prowadziłoby to do niedającego się zaakceptować wniosku, że rekompensata pieniężna wypłacana ławnikom pozostającym w stosunku pracy, stanowiąc rekompensatę z tytułu utraconego wynagrodzenia, podlegałaby opodatkowaniu podatkiem dochodowym (art. 10 ust. 1 pkt 2 i art. 13 pkt 5 ustawy podatkowej), a ta sama rekompensata pieniężna w wypadku pozostałych ławników sądowych (w tym otrzymujących świadczenia z tytułu ubezpieczenia społecznego), jako ich dodatkowe wynagrodzenie, już takiemu opodatkowaniu by nie podlegała. Prawidłowa wykładnia pojęcia "dieta", o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 17 u.p.d.o.f. odnosi się do świadczeń, stanowiących zwrot kosztów utrzymania (np. w podróży służbowej, przy wykonywaniu obowiązków poza miejscem zamieszkania), nie zaś do wynagrodzeń czy rekompensat należnych z tytułu pełnionych funkcji czy wykonywanych obowiązków (także obywatelskich). Wszelkie ustawowe zwolnienia podatkowe stanowią istotny wyjątek od reguł konstytucyjnych. Ich wyjątkowość natomiast sprawia, że nie można ich mnożyć przez stosowanie wykładni celowościowej. Tak rozumiane obowiązki społeczne lub obywatelskie można pełnić nie tylko na podstawie wyboru, lecz także w wyniku powołania przez właściwy organ, wyznaczenia przez upoważnioną organizację społeczną lub na skutek określonych zdarzeń prawnych. Za pełnienie obowiązków obywatelskich i społecznych należy więc uznać działalność posłów i senatorów, radnych i innych przedstawicieli samorządu terytorialnego, składów komisji wyborczych powołanych do przeprowadzenia wyborów do Sejmu i Senatu Rzeczypospolitej Polskiej, składów inspekcji Państwowej Komisji Wyborczej i inspekcji wojewódzkich komisarzy wyborczych, powołanych do przeprowadzenia wyborów do rad gmin, rad powiatów i sejmików województw, funkcjonariuszy Urzędu Ochrony Państwa, sędziów Trybunału Stanu, ławników sądów powszechnych. Prawo do diet oraz zwrotu kosztów dla osób pełniących omawiane funkcje wynika z aktów prawnych rangi ustawowej.