Przepisy nowej ordynacji mają służyć realizacji dwóch podstawowych celów: ochronie praw podatnika oraz zwiększeniu skuteczności i efektywności wymiaru i poboru podatków. Pierwszy z tych celów będzie realizowany m.in. poprzez złagodzenie nadmiernego rygoryzmu i formalizmu ordynacji podatkowej w odniesieniu do podatników, ale także innych podmiotów zobowiązanych lub uprawnionych do określonych działań na podstawie przepisów prawa podatkowego (płatników, inkasentów, następców prawnych, osób trzecich).

W nowym akcie należy wprowadzić mechanizmy prawne chroniące pozycję podatnika w jego kontaktach z administracją podatkową.

Regulacje w nim zawarte powinny być oparte na domniemaniu, że podatnik jest rzetelny i świadomie nie dąży do naruszenia prawa podatkowego. Koniecznością jest także ustawowe określenie praw podatnika oraz zagwarantowanie ich przestrzegania, poprzez wprowadzenie instrumentów prawnych umożliwiających mu ich egzekwowanie. Należy także znieść regulacje, które są nadmiernie i bezzasadnie restrykcyjne w stosunku do podatników. Nowa ordynacja powinna wprowadzać ułatwienia w kontaktach z organem podatkowym na etapie załatwiania spraw podatkowych.
Drugim podstawowym celem nowej ordynacji podatkowej jest zwiększenie skuteczności i efektywności wymiaru i poboru podatków. Ustawy podatkowe, w tym również ordynacja podatkowa, mają służyć uzyskaniu dochodów podatkowych. Cel ten wymaga wprowadzenia szeregu mechanizmów i procedur zwiększających możliwości organów podatkowych w realizacji, wynikających z ustaw, obowiązków podatkowych. Jest to szczególnie ważne w sytuacji, gdy nasila się zjawisko agresywnej optymalizacji podatkowej oraz oszustw podatkowych, skutkujące znaczącym zmniejszeniem wpływów budżetowych z tytułu opodatkowania. Większa skuteczność organów podatkowych nie może jednak prowadzić do naruszenia praw podatnika. Kształt nowej ordynacji podatkowej powinien uwzględniać fakt, że interes publiczny jest często niesprzeczny z interesem podatnika, a także dawać podstawy należytego wyważania tych interesów w sytuacji, gdy są one sprzeczne. Będzie temu służyło ujęcie w ordynacji zasad ogólnych prawa podatkowego, które m.in. będą obligowały do uwzględnienia w procesie interpretacji prawa podatkowego praw podatnika, ale także interesu publicznego.

Czy założenia te uległy zmianie lub zostały zmodyfikowane?
Nie uległy zmianie bo są dobre i jestem przekonany, że uda się nam je zrealizować. Nie mogły zresztą ulec zmianie z uwagi na to, że zostały poddane szerokim konsultacjom,  zaakceptowane przez rząd i stanowią swoisty „fundament”  przygotowania projektu nowych przepisów. Nie można ruszać fundamentów budując dom – to może doprowadzić do katastrofy.

Czy wprowadzenie do Ordynacji podatkowej w roku 2016 nowych regulacji np. zasady in dubio pro tributario lub klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania jest realizacją założeń przygotowanych przez Komisję?
Niektóre z rozwiązań objęte kierunkowymi założeniami nowej ordynacji podatkowej  zostały już wprowadzone w życie – co nas cieszy! Przykładem może być klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania, której projekt przygotowany przez Komisję i  przedstawiony Ministrowi Finansów w grudniu 2015 r. został z niewielkimi zmianami uchwalony przez parlament. Zrealizowany został też pomysł KKOPP stworzenia dwóch rodzajów kontroli podatkowej – uregulowanej w ordynacji dla normalnych podatników i spec-kontroli dla przestępców podatkowych uregulowanej w odrębnym akcie. W dobrym, postulowanym przez KKOPP kierunku idą zmiany w interpretacjach indywidualnych prawa podatkowego, których jest za dużo. Ich ograniczenie jest możliwe poprzez zwiększenie roli i liczby interpretacji ogólnych, poprzez wymuszenie na ministrze finansów ich wydawania w określonych sytuacjach. W zgodnym z założeniami KKOPP kierunku poszły też zmiany w regulacjach dotyczących wymiany informacji podatkowych z innymi państwami. Kwestie te nie powinny być uregulowane w ordynacji podatkowej, ale w odrębnej ustawie, której projekt jest w Sejmie. Jest to uzasadnione przede wszystkim tym, że są to przepisy regulujące relacje pomiędzy państwami w zakresie wymiany informacji podatkowych. Nie są to zatem unormowania dotyczące stosunków pomiędzy organami podatkowymi i podatnikami. Nie bez znaczenia jest też duża objętość projektowanych regulacji, co źle rzutuje na strukturę ordynacji podatkowej.

Komisja jest także za wprowadzeniem do ordynacji zasad ogólnych prawa podatkowego, w tym również zasady rozstrzygania wątpliwości na korzyść podatnika. Powinien to być jednak uporządkowany katalog tych zasad a nie jedna z nich zapisana w art. 2a ordynacji podatkowej – a co z innymi?

Czy w ramach prac Komisji poza „nową” Ordynacją podatkową” powstaną inne projekty aktów prawnych?
KKOPP ma przygotować projekt ustawy zawierający kompleksową regulacje dotyczące ogólnego prawa podatkowego wraz z przepisami wykonawczymi. I na tym się koncentrujemy teraz. Oczywiście wprowadzenie w życie nowej Ordynacji będzie wiązało się ze zmianą i dostosowaniem kilkuset ustaw nie tylko z zakresu prawa podatkowego – olbrzymia praca! Nad tym zaczniemy pracować w najbliższej przyszłości przygotowując projekt ustawy wprowadzającej nową ordynację podatkową.

Jakie są główne zmiany w projektowanej Ordynacji podatkowej w relacji do obecnie obowiązujących przepisów?
Długo by można o tym mówić. Obraz zmian w stosunku do obowiązujących regulacji oddają – jak sądzę – całkowicie nowe instytucje przewidziane w projekcie. Najważniejsze z nich to: zasady ogólne prawa podatkowego, otwarty katalog praw i obowiązków podatnika, reprezentacja w prawie podatkowym, uznanie terminu materialnoprawnego za zachowany, informacje i wsparcie dla podatnika oraz ochrona jego uzasadnionych oczekiwań, umorzenie podatku ( a nie tylko zaległości), mediacje, umowa podatkowa, decyzje cząstkowe, środki zwalczania przewlekłości postępowania, postępowanie uproszczone i reprezentatywne, możliwość rezygnacji z odwołania od decyzji, zakaz orzekania na niekorzyść podatnika przez organ pierwszej instancji, procedura konsultacyjna, umowa o współdziałanie, ustalanie wartości rzeczy, procedura odtwarzania akt. 

Czy nowa Ordynacja podatkowa będzie nawiązywała do struktury obecnie obowiązującego aktu (np. tytuły i kolejność działów) czy też będzie ją charakteryzowała zupełnie nową budową?
Sprawy te nie są do końca przesądzone, ale z pewnością będzie to zupełnie nowy układ przepisów. Na tym etapie w projekcie przewidziano VII działów – Przepisy ogólne, Powstawanie, wykonywanie i wygasanie zobowiązań podatkowych, Odpowiedzialność podatkowa i następstwo prawne, Informacje podatkowe, Postępowanie podatkowe, Postępowania szczególne oraz Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania. W ramach niektórych rozdziałów wprowadzono zostały oddziały, grupujące artykuły normujące zbliżoną przedmiotowo problematykę. Wprowadzenie oddziałów, przewidzianych w par. 60 ust. 2 zasad techniki prawodawczej, umożliwiło precyzyjne usystematyzowanie przepisów zwłaszcza w rozdziałach obszernych regulujących złożone instytucje takie jak np. przedawnienie, nadpłata czy też kontrola podatkowa.     

W projekcie Ordynacji podatkowej przewidziano VII działów – Przepisy ogólne, Powstawanie, wykonywanie i wygasanie zobowiązań podatkowych, Odpowiedzialność podatkowa i następstwo prawne, Informacje podatkowe, Postępowanie podatkowe, Postępowania szczególne oraz Przeciwdziałanie unikaniu opodatkowania.

Jakie są spodziewane efekty wprowadzenia nowych regulacji oraz czy wpłyną one na jakość stosowania prawa podatkowego w praktyce?
W pracach Komisji szczególny nacisk położony został na:

• uporządkowanie i skodyfikowanie materii ogólnego prawa podatkowego – stworzenie spójnej, klarownej i nowoczesnej ordynacji podatkowej;
• wprowadzenie rozwiązań stanowiących dopełnienie i ukoronowanie procesu kształtowania  się ogólnego prawa podatkowego w Polsce (w szczególności takich jak zasady ogólne prawa podatkowego oraz katalog praw i obowiązków podatnika);
• stworzenie ram prawnych opartych na współpracy między organami podatkowymi a podatnikami, co pozwoli znacząco poprawić relacje między tymi podmiotami. - ew. do wykorzystania do infografiki

Tak ukształtowana ordynacja podatkowa będzie dobrze służyła realizacji zadań stawianych przed tego typu aktami prawnymi, w tym także na etapie stosowania i wykładni prawa podatkowego.

Co zyskają podatnicy po wejściu w życie nowej Ordynacji podatkowej?
Ochrona podatnika na etapie jego relacji z fiskusem jest jednym z dwóch głównych celów nowej ordynacji podatkowej. W projekcie przewidziano szereg instrumentów prawnych zabezpieczających pozycje podatnika wówczas, gdy będzie załatwiał sprawy podatkowe. Zostały one przewidziane w każdej części i jesteśmy przekonani, że skutecznie będą chroniły prawa podatnika.

Kiedy możemy spodziewać się gotowego projektu Ordynacji podatkowej?
Zgodnie z harmonogramem wynikającym z rozporządzenia w sprawie KKOPP projekt nowej ordynacji wraz z przepisami wykonawczymi powinien zostać złożony do 13 października 2017 r. – terminu tego na pewno dotrzymamy.