Określenie momentu opodatkowania dochodu w przypadku częściowo odpłatnego nabycia akcji

NSA podziela pogląd, że funkcja członka zarządu może być pełniona za wynagrodzeniem lub nieodpłatnie, o czym decydują jej wspólnicy. W przypadku jednak, gdy członek zarządu pełniąc funkcję honorowo wykonuje na rzecz spółki określone czynności wpływające na przychody spółki, organy podatkowe mogą je traktować jako nieodpłatne świadczenie, gdyż na rzecz spółki wykonywane są czynności, za które w innych okolicznościach i wobec innej osoby spółka musiałaby ponieść wydatek. Odpłatność niekoniecznie musi być wyrażona w formie pieniężnej, może to być każde przysporzenie majątkowe, np. prawo do udziału w zysku tej osoby prawnej. W rozpatrywanej sprawie ani skarżąca ani spółka zarządzająca (jedyny udziałowiec skarżącej) nie zapłaciły prowizji, o której mowa w ww. umowie. Nie ustalono nawet kwoty tejże należności. Spółka X nie otrzymała zatem żadnego wynagrodzenia z tego tytułu, nie była także uprawniona do udziału w ewentualnych późniejszych zyskach skarżącej. W konkretnym przypadku nie może być również mowy o ekwiwalentności świadczeń pomiędzy skarżącą, a osobami pełniącymi funkcje zarządu. Istotne jest jaką korzyć majątkową otrzymaliby w zamian za wykonane czynności od tej osoby prawnej, na rzecz której świadczyli pracę. Chodzi przy tym o skarżącą spółkę jako osobę prawną i konkretnego podatnika podatku dochodowego od osób prawnych, a nie inny podmiot chociażby kapitałowo powiązany. Bez znaczenia pozostają bowiem owe powiązania kapitałowe, istotny jest stosunek prawny pomiędzy członkami zarządu a skarżącą spółką.

Wyliczenie wartości nieodpłatnych świadczeń w zaskarżonej decyzji nastąpiło zatem stosownie do art. 12 ust. 6 pkt 4 u.p.d.o.p., zgodnie z którym wartość nieodpłatnych świadczeń ustala się m.in. na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia. Dla ustalenia wartości nieodpłatnego świadczenia organy podatkowe powinny zebrać materiał dowodowy dotyczący rynkowego ekwiwalentu pieniężnego podobnych (porównywalnych) usług. Jeśli przedmiotem ustaleń jest wartość usług zarządzania, to o tożsamości (podobieństwie) przede wszystkim będą decydowały następujące czynniki: branża, wielkość zatrudnienia, miejsce prowadzenia działalności gospodarczej oraz zakres obowiązków wchodzących w skład usługi zarządzania.

Sentencja: oddalono skargę kasacyjną podatnika

Tezy orzeczenia NSA z dnia 13 października 2020 r., sygn. II FSK 991/18

Źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/872D35C45C