Zastosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia w VAT w przypadku wynajmującego nieruchomość

W ocenie NSA, dokonywanie prac adaptacyjnych wynajmowanego lokalu w celu jego dostosowania do wymagań - standardów przewidzianych w umowie najmu nie wykracza zatem poza świadczenie usługi najmu i mieści się w kategorii powinności spoczywających na wynajmującym. Okoliczność, że koszty adaptacji lokalu zostaną „przerzucone” (w sposób pośredni bądź bezpośredni) na najemcę, a także fakt, że będzie on podmiotem korzystającym (przejściowo, w czasie trwania umowy najmu) z efektów adaptacji, nie uprawnia do przypisywania najemcy statusu inwestora, zaś wynajmującemu przymiotu głównego wykonawcy robót budowlanych. W takiej sytuacji to wynajmujący pozostaje inwestorem, który zlecając wykonanie robót adaptacyjnych podmiotom trzecim - wykonawcom, inwestuje w należącą do niego nieruchomość, stając się właścicielem rezultatów tych prac, na co wskazywano w treści wniosku o wydanie interpretacji. Innymi zatem słowy, fakt, że realizowane roboty są dokonywane z uwzględnieniem potrzeb najemcy (pod kątem jego wymagań) wynika z samej istoty stosunku najmu, a nie zmiany relacji inwestorskiej.

Zastosowanie mechanizmu odwróconego obciążenia wobec wynajmującego, który w ramach prac adaptacyjnych wynajmowanego lokalu, zleca wykonanie robót budowlanych, stanowi nieuprawnione rozszerzenie zakresu zastosowania regulacji o charakterze wyjątkowym. Podejście takie odbiega bowiem od treści art. 17 ust. 1 pkt 8 w związku z art. 17 ust. 1h ustawy o VAT i wprowadzonego tam wymogu „podwykonawstwa”, a także celu ustanowionej regulacji jako kierowanej przeciwko nadużyciom na rynku usług budowlanych. Tym samym rozliczenie podatku między usługobiorcą (wynajmującym) i usługodawcą (wykonawcami robót budowlanych) powinno się odbywać na zasadach ogólnych. Oznacza to, że wykonawcy powinni wystawić faktury VAT ze wskazaniem elementów przewidzianych w art. 106e ust. 1 pkt 12-14, tj. właściwej stawki VAT, sumy wartości sprzedaży netto i kwoty podatku, zaś skarżąca będzie mogła skorzystać z prawa do odliczenia podatku naliczonego z faktur otrzymanych od wykonawców.

Sentencja: oddalono skargę kasacyjną organu

Tezy orzeczenia NSA z dnia 28 kwietnia 2021 r., sygn. akt I FSK 123/21

Źródło:  http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/71CDC18446