Nabywanie wierzytelności w ramach usługi eFinancingu to pośrednictwo finansowe

NSA wskazał, że usługa świadczona przez bank nie jest usługą ściągania długów. Bank nie wykonuje tego rodzaju świadczenia. Należy zatem podkreślić, co zostało przedstawione we wniosku, że umowa eFinancing ma na celu udzielenie finansowania, zapewnienie płynności finansowej klienta, i dlatego wynagrodzenie Banku określane jest jako procent od sumy udzielonego finansowania na dany okres (faktycznie jest to wynagrodzenie za korzystanie z kapitału w danym czasie).

Celem, dla którego jest wykonywana usługa eFinancing, jest finansowanie. Przyczyną, dla której potencjalny klient może być zainteresowany ww. usługami, jest potrzeba uzyskania określonych środków finansowych w określonym czasie (tj. możliwość dysponowania określonymi środkami finansowymi w określonym czasie) – co jest równocześnie efektem ekonomicznym świadczenia analizowanych usług. Natomiast istotne cechy przedmiotowych usług, a także ramy prawne w jakich usługi te są świadczone, nie pozwalają wskazać jako celu ściągania długów (w tym factoringu).

Jak wskazał NSA, przedmiotem finansowania w ramach eFinancing mogą być tylko takie wierzytelności, co do których nie ma stwierdzonego ryzyka, że nie zostaną one spłacone. Wskazują na to przedstawione kryteria. Jak wskazano, eFinancing może dotyczyć tylko wierzytelności spełniających wskazane wymogi, m.in.: chodzi o wierzytelności powstałe w ramach obrotów handlowych, krajowych lub zagranicznych pomiędzy dostawcą i odbiorcą, bezsporne, zbywalne, udokumentowane, o charakterze pieniężnym, istniejące zasadniczo w kwocie wskazanej na fakturze, nieprzedawnione oraz co do zasady takie, których termin płatności jeszcze nie zapadł, bądź są niewymagalne, w przypadku wierzytelności przyszłych, wolne od wszelkich obciążeń na rzecz osób trzecich, wolne od tytułów egzekucyjnych i nie objęte postępowaniem sądowym. Przewidziano także wymogi w odniesieniu do dostawcy i odbiorcy, w szczególności poprzez wskazanie kto może być (ze względu na charakter działalności) dostawcą. Przewidziano ponadto, że w przypadku transakcji z regresem, dostawcą może być wyłącznie podmiot, w stosunku do którego Bank powziął pozytywną decyzję kredytową. Istotą usługi eFinancingu świadczonej przez Bank jest zapewnienie finansowania. W zamian za finansowanie Bank uzyskuje wynagrodzenie w postaci odsetek: dyskontowych lub za wydłużony okres finansowania (WOF). Odsetki te są naliczane od kwot objętych finansowaniem, według stopy ustalonej według stopy referencyjnej; z reguły jest to WIBOR lub, w przypadku walut, LIBOR; powiększonej o marżę wskazaną w umowie. Kwota odsetek jest obliczana za liczbę dni finansowania. Tak więc, w księgach Banku wynagrodzenie to jest ewidencjonowane jako przychody z tytułu odsetek i, tak jak w przypadku udzielonych kredytów, jest naliczane codziennie jako określony procent od udzielonego finansowania. W wynagrodzeniu tym nie ma żadnego dodatkowego elementu, które byłoby wynagrodzeniem za ściąganie długów – z tej prostej przyczyny, że Bank takiej usługi nie świadczy.

Sentencja: oddalono skargę kasacyjną organu

Tezy orzeczenia NSA z dnia 22 czerwca 2021 r., sygn. I FSK 1706/20

Źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/CD4E99E1E0