Przygotowanie posiłków w stołówkach szkolnych bez VAT

Wyłączenia spod opodatkowania podatkiem od towarów i usług działań organu samorządowgo polegających na zapewnieniu usług przygotowania posiłków w stołówkach szkolnych i przedszkolnych dla uczniów i wychowanków, pobytu i nauczania w przedszkolach powyżej pięciu godzin dziennie,  organizacji wypoczynku dzieci i młodzieży w kraju i za granicą.

NSA podzielił prezentowaną w orzecznictwie argumentację przemawiającą za wyłączeniem jednostki samorządu terytorialnego w zakresie spornych czynności spod opodatkowania VAT. Decydujące znaczenie dla określenia prawnopodatkowego statusu gminy (w niniejszej sprawie Miasta) będącej organem władzy publicznej jest treść art. 15 ust. 6 ustawy o VAT. Zgodnie z brzmieniem przywołanej regulacji, nie uznaje się za podatnika organów władzy publicznej oraz urzędów obsługujących te organy w zakresie realizowanych zadań nałożonych odrębnymi przepisami prawa, dla realizacji których zostały one powołane, z wyłączeniem czynności wykonywanych na podstawie zawartych umów cywilnoprawnych. Przepis ten stanowi implementację art. 13 ust. 1 Dyrektywy Rady 2006/112/WE, zgodnie z którym podmioty prawa publicznego są wyłączone z kategorii podatników w związku z działalnością, którą podejmują, lub transakcjami, których dokonują jako organy władzy publicznej, chyba że wykluczenie tych podmiotów z kategorii podatników prowadziłoby do znaczących zakłóceń konkurencji. Dla realizacji tego celu (niezakłócania konkurencji) niektóre czynności ustawodawca unijny uznał za zawsze wykonywane przez organ władzy publicznej w ramach działalności gospodarczej jako podatnika (por. Załącznik nr 1 do dyrektywy 2006/112/WE).

W świetle prowspólnotowej wykładni art. 15 ust. 6 ustawy o VAT przyjęto, że nie może być uznana za podatnika podatku od towarów i usług jednostka samorządu terytorialnego, która wykonuje określone działania w sferze imperium (realizując powierzone jej zadania) i nie działa w tym zakresie na zasadach komercyjnych (mogących zakłócać reguły konkurencji). Zatem Miasto realizując opisane na wstępie usługi i pobierając z tego tytułu opłaty nie podlega opodatkowaniu (m.in. wskazano, że: wszystkie opisane we wniosku o interpretację działania Miasta należy uznać za zadania własne jednostki samorządu terytorialnego, w ramach zadania własnego gminy, jakim jest zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty, świadczenie przedmiotowych usług wiąże się z odpłatnością, cech wynagrodzenia nie można również przypisać płatnościom za organizację wypoczynku uczniów).

NSA uznał, że decydujące dla braku zagrożeń w sferze konkurencyjności pozostają: ograniczony zasięg działalności Miasta (usługi realizowane wyłącznie na rzecz uczniów danej szkoły czy wychowanków przedszkola) oraz konstrukcja opłat za działalność w zakresie edukacji publicznej. W analizowanych przypadkach opłaty te zostały narzucone z góry przepisami prawa i podlegają określonym limitom, wykluczającym zakres swobody przysługujący innym podmiotom działającym na zasadach rynkowych. Nie sposób zatem twierdzić, że sposób kalkulacji opłat jest zbieżny z ustalaniem cen przez podmioty komercyjne świadczące usługi o zbliżonym charakterze wobec potencjalnie nieograniczonego kręgu odbiorców.

Sentencja: oddalono skargę kasacyjną organu

Tezy orzeczenia NSA z dnia 31 maja 2021 r., sygn. I FSK 1901/18

Źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/8CD6F6E0C6