Czy udzielenie nieodpłatnej pożyczki spółce komandytowej przez jej wspólnika stanowi przychód z nieodpłatnych świadczeń?

NSA uznał, że przychody uzyskiwane są przez spółki osobowe, to w istocie przypisane są on według określonej proporcji do przychodów wspólnika będącego podatnikiem podatku dochodowego od osób prawnych, co wynika z art. 5 ust. 1 u.p.d.o.p. Z kolei żadnych wyłączeń z tego tytułu nie zawiera art. 12 ust. 4 u.p.d.o.p.

NSA stwierdził, że udzielenie spółce przez jej wspólników nieoprocentowanej (nieodpłatnej) pożyczki podlega opodatkowaniu jako nieodpłatne świadczenie na podstawie art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. O nieodpłatności świadczenia w przypadku umowy pożyczki można zatem mówić w sytuacji braku świadczenia wzajemnego dla pożyczkodawcy w postaci odsetek. Jak podkreślono „nieodpłatnym świadczeniem” w rozumieniu art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. jest odniesienie przez podatnika określonej korzyści pod tytułem darmym, tj. podatnik w zamian za uzyskane świadczenie nie jest zobowiązany do świadczenia czegokolwiek obecnie, ani w przyszłości. Trafnie zauważono przy tym w orzecznictwie sądowym, że otrzymanie nieodpłatnego świadczenia może być także konsekwencją działań własnych, a więc jednostronnych. Bez znaczenia dla stosowania art. 12 ust. 1 pkt 2 u.p.d.o.p. pozostaje wola stron określonej czynności prawnej do dokonania przysporzenia w majątku konkretnego podatnika.

Wedle NSA, nie jest trafne stanowisko podatnika, jakoby analizowana nieoprocentowana pożyczka miała charakter świadczenia wzajemnego, skoro wspólnik udzielając nieoprocentowanej pożyczki może oczekiwać zwiększonego udziału w zysku spółki. Prawo do udziału w zysku spółki jest nierozerwalnie związane udziałem w spółce i nie może być ono traktowane jako świadczenie ekwiwalentne w stosunku do nieodpłatnej pożyczki udzielonej spółce przez jej wspólnika.

Sentencja: oddalono skargę kasacyjną podatnika

Tezy orzeczenia NSA z dnia 26 maja 2021 r., sygn. II FSK 3527/18

Źródło: http://orzeczenia.nsa.gov.pl/doc/E07AA3704E